Wat zijn jouw verwachtingen over je studie? Verwacht je een tentamen te halen of juist niet? Denk je het te kunnen of twijfel je eraan?
Wat we verwachten, beïnvloedt in grote mate ons gedrag. Dat is wel duidelijk geworden uit het onderzoek van Seligman over aangeleerde hulpeloosheid. Uit experimenten bleek dat honden die blootgesteld waren aan oncontroleerbare schokken, heel passief werden. Ze kregen symptomen die deden denken aan depressie en ook nadat de schokken al lang waren opgehouden, hielden ze deze passiviteit en hulpeloosheid. Aangeleerde hulpeloosheid blijkt ook bij mensen in allerlei situaties op te treden. Wanneer je verwacht dat je ergens geen controle over hebt, leidt dit tot passiviteit, angst, vermijding en depressie. Heb je juist wel het gevoel invloed uit te kunnen oefenen, dan geeft dit veerkracht en volharding.
Zo gaat dat ook als je studeert. Wanneer je het idee hebt dat het toch niet gaat lukken, 
dan heeft dit directe invloed op je gedrag. Het kan leiden tot passiviteit en uitstellen. Of je gaat juist overcompenseren en vanuit angst veel te hard studeren. Verwachtingen hebben een grote rol in je gedrag. Zo vonden Fitzsimons en collega’s dat als mensen verwachten dat ze aan een slecht gewoonte toe gaan geven, dit een voorspeller is van het uiteindelijke gedrag. Denk jij dus dat je vaak uit gaat stellen, dan werkt dat als een selffulfilling prophecy.
Optimisme helpt om controle te krijgen, ook over studiegewoonten. En het goede nieuws is dat je volgens Seligman optimisme kunt leren! Optimistische mensen schrijven positieve gebeurtenissen eerder aan zichzelf toe en negatieve gebeurtenissen aan tijdelijke, externe omstandigheden.
Hoe kun je optimisme trainen?
- Schrijf eens een tijd lang iedere avond over de prettigste ervaring van die dag. En schrijf dit dan op alsof het iets algemeens is dat blijvend is of aan jezelf toe te schrijven. Bijvoorbeeld: je hebt een tentamen gehaald. Dan kun je algemeen zeggen “Ik ben in staat te studeren”. Blijvend kun je zeggen: “Ik heb dit vak onder de knie” en over jezelf: “Ik ben een succesvolle student.
- Op dezelfde manier kun je vervelende gebeurtenissen omschrijven als dat ze een specifieke omstandigheid zijn van tijdelijke aard en toe te kennen aan iets dat buiten jezelf ligt.
Zo train je heel specifiek de attributiestijl van een optimistisch mens.
Ook kun je jezelf eens afvragen:
- Als ik een optimist zou zijn, wat zou dit dan betekenen voor mijn studie aanpak?
De echte optimistische student ziet studeren zitten EN gaat actief aan de slag om via haalbare stappen het studeren tot een succes te maken.
Gebruikte bron: Positieve psychologie in de praktijk door Frederike Bannink.